Spoczywają w nich szczątki największych polskich świętych. Trafiały do filmów, książek czy na banknoty. Poznaj 10 najstarszych kościołów w kościoły w Polsce to między innymi katedra na Wawelu, katedra gnieźnieńska, kaplica pw. Maryi Panny na Ostrowie Tumskim w Poznaniu czy rotunda św. Mikołaja i św. Prokopa. Jakie jeszcze?1. Kaplica pw. Maryi Panny – Ostrów Tumski w PoznaniuCzas powstania: ok. 965 znajdziemy tu tylko ruiny, ale odkryte w 2009 roku pozostałości po kaplicy pw. Maryi Panny to najprawdopodobniej najstarszy obiekt sakralny w Polsce. Uważa się, że powstał na życzenie Dobrawy, żony Mieszka I, w pobliżu palatium pierwszego władcy Katedra gnieźnieńska – bazylika prymasowska Wniebowzięcia NMP – GnieznoCzas powstania: prawdopodobnie X hipoteza, że pierwszy kościół powstał ok. 970 r. Tam później miała być pochowana księżniczka Dobrawa w 977 r. Wiadomo, że ciało św. Wojciecha zostało tu złożone w 999 r. Świątynia, którą możemy dzisiaj podziwiać, pochodzi z XIV szczególne: miejsce koronacji królewskich; zabytkowe Drzwi Gnieźnieńskie z XII wieku, wykonane z także:Tu przechowywane są relikwie św. Wojciecha [zdjęcia]3. Katedra na Wawelu – bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława – KrakówCzas powstania: prawdopodobnie ok. 1000 się, że pierwszą, przedromańską świątynię na Wawelu zbudowano niedługo po 1000 roku (rok powstania biskupstwa krakowskiego). Dzisiejsza budowla pochodzi z XIV wieku. Ze względu na tutejszy kult św. Stanisława to właśnie na Wawelu odbywały się od 1320 roku koronacje królewskie. Wierzono, że święty pomoże przywrócić jedność rozbitego Królestwa szczególne: miejsce pochówku św. Stanisława; panteon zasłużonych Polaków ( T. Kościuszki, J. Piłsudskiego, A. Mickiewicza, J. Słowackiego).4. Kościół św. Jana Jerozolimskiego za Murami – PoznańCzas powstania: XI pierwszą świątynię w tym miejscu uważa się kościół św. Michała Archanioła z XI wieku. Obecna budowla miała swoje początki na przełomie XII i XIII wieku, i stała się jedną z najwcześniej wybudowanych ceglanych budowli sakralnych w Polsce. Była jednak modyfikowana, a dopiero podczas XX-wiecznych renowacji odzyskała swój romański 6 maja 1170 roku Mieszko III Stary zainicjował tu powstanie hospicjum, którego swoistą kontynuacją jest założona przez joannitów w 1992 r. i działająca przy kościele przychodnia Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP – PłockCzas powstania: XI/XII w. (po 1075 r., kiedy nastąpiło utworzenie płockiej diecezji).Pierwotną świątynię postawiono z drewna. Tam miał być pasowany na rycerza Bolesław Krzywousty. Budowę kamiennego kościoła rozpoczęto w 1136 roku. Na czas II wojny światowej hitlerowcy zamienili kościół na skład mebli. W 1966 roku urządzono w katedrze obchody z okazji Milenium Chrztu Polski, w których wzięli udział – wraz z Episkopatem – Prymas Polski kard. S. Wyszyński oraz abp K. szczególne: miejsce pochówku Władysława Hermana i Bolesława Kościół kolegiacki śś. Piotra i Pawła – KruszwicaCzas powstania: XI/XII w Kruszwicy nad jeziorem Gopło jest najstarszym z zachowanych na Kujawach. Był stawiany w stylu romańskim, wielofazowo, na przełomie XI i XII wieku. Za inspirację dla projektu świątyni posłużył kościół śś. Piotra i Pawła w Hirsau (Górna Nadrenia, Niemcy). Odbudowywany i restaurowany, podczas II wojny światowej został zamieniony w magazyn na zboże. W latach 50. XX wieku podjęto się przywrócenia kolegiacie jej romańskiego szczególne: zabytkowa, przypominająca kielich chrzcielnica w stylu romańskim z XII Archikolegiata NMP i św. Aleksego – Tum koło ŁęczycyCzas powstania: XII kolegiata konsekrowana była w 1161 roku, niewykluczone, że historia kościoła sięga aż X wieku, kiedy właśnie tutaj miało stanąć opactwo benedyktynów pw. NMP i św. Aleksego, wyjątkowe, bo prawdopodobnie pierwsze na terenach Polski. Tutaj też zwoływano synody prowincjalne w latach 1181–1547. Odbudowa świątyni po zniszczeniach w wyniku II wojny światowej przywróciła jej styl romański i tumski kościół uznaje się za pierwowzór „kolegiaty w Opornej” z powieści Uroczysko Zbigniewa Rotunda św. Mikołaja – CieszynCzas powstania: XI/XII kaplica grodowa powstała na przełomie XI i XII wieku, co czyni ją najstarszym budynkiem na ziemi cieszyńskiej. Rotundę poddano modernizacji w XIX wieku, ale już podczas konserwacji w XX wieku przywrócono kościołowi cechy architektury grafika przedstawiająca rotundę figuruje na banknocie 20 Rotunda św. Prokopa – StrzelnoCzas powstania: prawdopodobnie XII konsekracji kościoła powtarza się za kronikarzem Janem Długoszem, który wskazuje na 16 marca 1133 roku. Świątynia w czasie najazdów i wojen XIX- i XX-wiecznych służyła kolejno jako spichlerz, dzwonnica i magazyn. W 1945 roku próbowano ją nawet wysadzić w powietrze, jednak bez skutku. Dzięki temu do dziś istnieje jako największa romańska rotunda w szczególne: w kościele przechowywane są fragmenty najstarszej drogi krzyżowej w Polsce (1531).10. Kościół św. Jakuba – SandomierzCzas powstania: XII/XIII ruiny wskazują, że na przełomie XII i XIII wieku istniał już w tym miejscu pierwszy kościół, który jednak po przybyciu do Sandomierza dominikanów został zastąpiony nową świątynią w XIII legenda mówi, że kiedy przybył tu św. Jacek, posadził lipy korzeniami do góry i modlił się o to, aby wyrosły, oraz sprowadził do Sandomierza z Włoch specjalną odmianę orzecha, którego okazy nazywa się teraz „Jackami”; wnętrze kościoła wykorzystano w filmie Popioły Andrzeja Wajdy.